آیه 1 سوره سجدة

از دانشنامه‌ی اسلامی

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ الم

[32–1] (مشاهده آیه در سوره)


<<1 آیه 1 سوره سجدة 2>>
سوره :سوره سجدة (32)
جزء :21
نزول :مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

الم (از اسرار یا متشابهات یا اشاره به اسماء الهی یا نام این سوره قرآن است).

الم

الف، لام، ميم.

الف. لام. ميم.

الم‌

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Alif, Lam, Meem.

Alif Lam Mim.

Alif. Lam. Mim

A. L. M.

معانی کلمات آیه

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


سیمای سوره‌ى سجده‌

اين سوره، سى آيه دارد و در مكّه نازل شده است.

اين سوره يكى از 29 سوره‌اى است كه با حروف مقطّعه آغاز و پس از آن از قرآن تجليل شده است.

يكى از چهار سوره‌اى است كه در آن آيه سجده‌ى واجب آمده است. طبق حديثى كه در مجمع البيان آمده رسول‌اكرم صلى الله عليه و آله هر شب قبل از خواب اين سوره را با سوره‌ى مُلك تلاوت مى‌فرمود.

همانند ديگر سوره‌هاى مكّى، در اين سوره نيز مباحث گسترده‌اى در مورد مبدأ و معاد و سرانجام كافران آمده است تا موجب تقويت ايمان مؤمنان و پايدارى آنان در برابر فشار دشمنان گردد.

در آيه 15، از ركوع و سجده به هنگام شب كه مردم در خواب هستند، به عنوان ويژگى مؤمنان راستين ياد شده و قرائت اين آيه نيز سجده واجب دارد.

جلد 7 - صفحه 298


بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌

به نام خداوند بخشنده‌ى مهربان‌

الم «1» تَنْزِيلُ الْكِتابِ لا رَيْبَ فِيهِ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ «2»

الف، لام، ميم. نازل كردن اين كتاب كه شكّى در آن نيست، از سوى پروردگارِ جهانيان است.

نکته ها

در مورد حروف مقطّعه، در آغاز سوره بقره به تفصيل سخن گفتيم؛ امّا طبق بعضى روايات، حروف مقطّعه از متشابهاتى است كه علم آن مخصوص خدا و اولياى اوست. «1»

سؤال: با توجّه به شك و ترديد و نسبت افترا و كذبى كه مخالفان قرآن اظهار مى‌داشتند و بعضى آيات نيز به آن اشاره مى‌كند، چگونه اين آيه مى‌فرمايد: «لا رَيْبَ فِيهِ»؟

پاسخ: آيه مى‌فرمايد: در حقّانيّت قرآن و فرامين و معارف آن هيچ شك و شبهه‌اى راه ندارد، نه آنكه كسى در آن شك و ترديد نكرده است. لذا در همان آيه 23 سوره‌ى بقره مى‌فرمايد:

«وَ إِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنا عَلى‌ عَبْدِنا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ» هر گاه در شك هستيد، سوره‌اى مانند يكى از سوره‌هاى قرآن بياوريد. به قول نويسنده‌ى تفسير فى ظلال‌القرآن:

گل مصنوعى، گل طبيعى نمى‌شود، زيرا گل طبيعى به خودى خود گواه است كه شكّى در طبيعى بودن آن نيست.

«1». تفاسير مجمع‌البيان و نورالثقلين.

جلد 7 - صفحه 299

قرآن در اين‌كه از طرف خداوند است، بارها تأكيد كرده، از جمله:

تَنْزِيلُ الْكِتابِ‌ ... مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ‌

إِنَّهُ لَتَنْزِيلُ رَبِّ الْعالَمِينَ‌ «1»

«تَنْزِيلَ الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ» «2»

«تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ» «3»*

«تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ» «4»

«تَنْزِيلٌ مِنَ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ» «5»

«تَنْزِيلٌ مِنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ» «6»

«تَنْزِيلًا مِمَّنْ خَلَقَ الْأَرْضَ وَ السَّماواتِ الْعُلى‌» «7»

آرى، كسى قرآن را نازل كرد كه تمام هستى از اوست، بر همه چيز سلطه دارد، عزيز، رحيم، حكيم، عليم و حميد است.

پیام ها

1- قرآن در همان عصر نزول به صورت كتاب در آمده است. «تَنْزِيلُ الْكِتابِ»

2- در حقّانيّت قرآن شكى راه ندارد، زيرا از سوى پرودگار جهانيان است. «لا رَيْبَ فِيهِ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ»

3- ربوبيّت خداوند، مقتضى فرستادن كتابى متقن و خلل‌ناپذير است. تَنْزِيلُ‌ ... مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ‌

4- كتاب تشريع، با نظام تكوين هماهنگ است. تَنْزِيلُ الْكِتابِ‌ ... مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ‌

5- نزول كتاب براى رشد و كمال است، آن هم رشد و تربيت همه‌ى هستى. «رَبِّ الْعالَمِينَ»

«1». شعائراء، 192.

«2». يس، 5.

«3». زمر، 1.

«4». غافر، 2.

«5». فصلت، 2.

«6». فصلت، 42.

«7». طه، 4.

تفسير نور(10جلدى)، ج‌7، ص: 300

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌

الم «1»

الم‌: اقوال مفسرين در سوره لقمان مذكور شد.

در معانى الاخبار- ابن بابويه (رحمه اللّه) از حضرت صادق عليه السّلام روايت نموده كه فرمود: «الم» حرفى است از حروف اسم اعظم مقطع قرآن كه مركب نمايد آن را پيغمبر يا امام و دعا نمايد به آن مستجاب شود «1».


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


بِسم‌ِ اللّه‌ِ الرَّحمن‌ِ الرَّحِيم‌ِ

الم‌ «1» تَنزِيل‌ُ الكِتاب‌ِ لا رَيب‌َ فِيه‌ِ مِن‌ رَب‌ِّ العالَمِين‌َ «2»

الم‌ رمز ‌است‌ ‌بين‌ خداوند و ‌رسول‌ ‌او‌ چنانچه‌ مكررا تذكر داده‌ ‌شده‌ و ‌ما ‌در‌ مجلد اول‌ ‌اينکه‌ تفسير (ص‌ 121 ‌تا‌ 125) اقوالي‌ ‌که‌ ‌در‌ حروف‌ تهجي‌ و حروف‌ ابجد و اخباري‌ ‌که‌ نقل‌ كرده‌اند و تحقيق‌ كلام‌ ‌در‌ ‌آنها‌ ‌را‌ بيان‌ كرده‌ايم‌ رجوع‌ فرمائيد.

تَنزِيل‌ُ الكِتاب‌ِ ظاهرا خبر مبتداء محذوف‌ ‌است‌ مثل‌ «‌هذا‌ القرآن‌ و ‌هذه‌ السورة تنزيل‌ الكتاب‌» ‌است‌. و اطلاق‌ كتاب‌ ‌بر‌ قرآن‌ ‌ يا ‌ ‌براي‌ ‌اينکه‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌به‌ يد قدرت‌ ‌در‌ لوح‌ محفوظ نوشته‌ ‌شده‌ چنان‌ چه‌ مي‌فرمايد بَل‌ هُوَ قُرآن‌ٌ مَجِيدٌ فِي‌ لَوح‌ٍ مَحفُوظٍ (بروج‌ آيه 21 و 22) ‌ يا ‌ ملائكه كتبه‌ نوشته‌اند ‌ يا ‌ مسلمين‌ ‌در‌ ‌بين‌ الدفتين‌ ثبت‌ كرده‌اند ‌که‌ ‌آنها‌ ‌را‌ كتاب‌ وحي‌ مي‌گويند و اطلاق‌ كتاب‌ ‌بر‌ مكتوب‌ بسيار متعارف‌ ‌است‌.

جلد 14 - صفحه 444

لا رَيب‌َ فِيه‌ِ ريب‌ ‌به‌ معني‌ شك‌ ‌است‌ ‌در‌ موردي‌ ‌که‌ جاي‌ شك‌ نباشد ‌از‌ شدت‌ وضوح‌ ‌يعني‌ قرآن‌ مجيد جايي‌ ‌از‌ ‌براي‌ شك‌ باقي‌ نگذاشته‌ و گمان‌ بد ‌در‌ ‌او‌ نبايد كرد ‌که‌ ‌از‌ جانب‌ ‌خدا‌ نباشد ‌ يا ‌ جامع‌ سعادت‌ دنيا و آخرت‌ بشر نباشد ‌ يا ‌ كلمه‌اي‌ ‌بر‌ خلاف‌ ‌ يا ‌ خطا و اشتباهي‌ ‌در‌ ‌او‌ ‌شده‌ ‌ يا ‌ عيب‌ و نقصي‌ ‌در‌ ‌او‌ مشاهده‌ شود حاشا و كلا و لذا شخص‌ متهم‌ ‌را‌ مريب‌ گويند، و ‌در‌ خبر ‌است‌

«‌لا‌ يقبل‌ شهادة المريب‌»

و تهمت‌ ‌را‌ ريبة گويند.

مِن‌ رَب‌ِّ العالَمِين‌َ و دليل‌ ‌بر‌ ‌اينکه‌ اعجاز قرآن‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌از‌ قدرت‌ بشر خارج‌ ‌است‌ و وجوه‌ معجزه‌، بودن‌ قرآن‌ ‌در‌ مقدمه ‌اينکه‌ تفسير (صفحه‌ 40 ‌الي‌ 58) بيان‌ ‌شده‌ رجوع‌ فرمائيد.

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 1)- عظمت قرآن، و مبدأ و معاد: باز در این سوره با حروف مقطعه «الف، لام، میم» (الم). رو به رو می‌شویم و این پانزدهمین بار است که در آغاز سوره‌های قرآنی این گونه حروف را می‌یابیم.

بحثی که در باره اهمیت قرآن بلافاصله بعد از این حروف آمده است بار دیگر بیانگر این حقیقت است که «الم» اشاره به عظمت قرآن و قدرت نمایی عظیم پروردگار است که چنین کتاب بزرگ و پر محتوا که معجزه جاویدان محمد صلّی اللّه علیه و آله است از حروف ساده «الفبا» به وجود آورده است.

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

منابع